Hiểu nguyên nhân để tìm cách chữa mụn nội tiết hiệu quả

Nhiều người không tìm được cách chữa mụn nội tiết hiệu quả là bởi chưa biết được nguyên nhân. Vậy nguyên nhân gây mụn nội tiết có phải là do sự rối loạn nội tiết trong cơ thể? Hormone nào chịu trách nhiệm chính trong việc hình thành mụn nội tiết? Chúng ta cùng đi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Cách chữa mụn nội tiết tốt nhất là biết mụn nội tiết hình thành như thế nào?

Mụn nội tiết nói riêng và các loại mụn nói chung đều hình hành theo cơ thế sau:

Tuyến bã nhờn bị kích thích khiến chúng tiết nhiều dầu hơn nhu cầu cần thiết của da. Đồng thời, sự tăng hoạt của tuyến bã nhờn cũng khiến quá trình tái tạo của da bị rối loạn, khiến tế bào chết hình thành nhiều một cách bất thường.

Tế bào chết “trộn lẫn” với dầu thừa trên da, liên kết lại với nhau một cách chắc chắn và làm bít tắc lỗ chân lông. Những nang lông tắc này được gọi là comedones. Comedones có thể bị tắc một phần hoặc tắc hoàn toàn.

Comedones bị chặn một phần sẽ không bị nhiễm khuẩn, không viêm và hình thành nên mụn đầu đen. Comedones đóng sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn kị khí P.acnes phát triển và sinh sôi, khiến nang lông bị nhiễm trùng. Để đáp ứng với sự nhiễm trùng này, hệ thống miễn dịch sẽ chiến đấu để tiêu diệt số lượng vi khuẩn thừa, phản ứng viêm hình thành, gồm: các vết sưng, đau, đỏ và khó chịu.

Mụn hình thành.

Ở cơ chế trên, tuyến bã nhờn kích thích có thể do do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, nhưng ở mụn nội tiết, nội tiết tố chính là nguyên nhân gây ra vấn đề này.

==> Xem Thêm: Cách chữa mụn nội tiết

Nguyên nhân gây mụn nội tiết

Nguyên nhân gây mụn nội tiết là do nồng độ của các hormone (nội tiết tố) làm ảnh hưởng tới tuyến bã nhờn. Bao gồm:

• Các hormone androgens (đóng vai trò chính)
• Estrogen và progesterone
• Insulin
• Corticotrophin
• Melanocortin
• Glucocorticoids
• Hormon tuyến yên

Các hormone androgens

Androgens là một nhóm các nội tiết tố nam, nhưng nó được sản xuất ở cả đàn ông và phụ nữ. Nhóm các hormone này tham gia vào rất nhiều quá trình quan trọng của tế bào lẫn cơ thể ở nam và nữ. Chính vì vậy, cả hai giới đều đang tìm cách chữa mụn nội tiết.

Việc sản xuất bã nhờn được kiểm soát bởi các androgens, trong đó chủ chốt là 2 androgens mạnh: Testosterone và Dihydrotestosterone (DHT); cùng với 2 androgens yếu hơn, dễ bị chuyển hóa thành testosterone và DHT, là: Dehydroepiandrosterone Sulfate (SDHEA) và  dehydroepiandrosterone (DHEA).

Vai trò của androgen trong việc hình thành nên mụn nội tiết ở cả nam và nữ đã được nghiên cứu và làm rõ. Cụ thể như sau:

• Thông thường, testosterone sẽ được chuyển hóa thành DHT để phục vụ một số vai trò trong cơ thể, tuy nhiên tỉ lệ này không quá 10%. Khi cơ thể dư thừa testosterone, tỉ lệ hormone này bị chuyển hóa thành DHT cũng sẽ cao hơn, dẫn tới sự dư thừa DHT. DHT là androgens ảnh hưởng tới tuyến bã nhờn lớn hơn testosterone 5-10 lần, vì thế sự dư thừa DHT sẽ làm tăng cường hoạt động của tuyến bã nhờn rất mạnh. Dầu thừa cộng với sự nhạy cảm di truyền với androgens, bạn có thể sẽ phải đối mặt với mụn nội tiết.
• Nang lông, tuyến mồ hôi, biểu bì và hạ bì cũng là phần nhạy cảm với androgens. Những cấu trúc này chứa các enzyme có khả năng chuyển đổi DHEA, DHEA-S thành DHT và testosterone – những hormone chính tương tác với tuyến bã nhờn.

Estrogen và progesterone

Estrogen và progesterone có khả năng ức chế sản xuất dầu của tuyến bã nhờn. Cụ thể như sau:

• Progesterone ức chế enzym 5α-reductase, là chất trung gian để chuyển hóa testosterone thành DHT.
• Estrogen thông qua 4 cơ chế, gồm: 1) ức chế phản hồi tiêu cực của trục tuyến sinh dục, 2) tăng sản xuất globulin từ đó làm giảm testosterone tự do, 3) chống lại trực tiếp hoạt động của testosterone trong tế bào bã nhờn, và 4) điều chỉnh các gen liên quan đến sự phát triển của tuyến bã nhờn và sự hình thành bã nhờn.

Do đó, hoạt động của tuyến bã nhờn phụ thuộc vào tỷ lệ estrogen+progesterone/androgens.

Thông thường, trong một chu kì kinh nguyệt, nồng độ estrogen và progesterone sẽ luôn thay đổi. Tuy nhiên, ngay trước ngày hành kinh, nồng độ của cả estrogen và progesterone đều giảm, trong khi nồng độ testosterone gần như không thay đổi gì trong suốt cả chu kì.

Chính thời điểm này tỷ lệ testosterone đã chiếm ưu thế hơn hẳn so với estrogen và progesterone. Điều này tạo điều kiện để mụn bùng nổ và khó tìm được cách chữa mụn nọi tiết hơn..

Insulin

Insulin kích thích sự tăng trưởng và trưởng thành của tuyến bã nhờn. Hơn nữa, insulin còn ức chế sản xuất SHBG từ gan và đóng vai trò phản hồi tích cực đối với các androgenesis ở tuyến thượng thận và buồng trứng.

Chính vì mối liên hệ này mà đã có sự tranh cãi về việc ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết cao dẫn tới giải phóng insulin và làm tăng sản xuất androgens, từ đó khiến da bị thừa dầu.

Corticotrophine (CHR)

Hormone Corticotrophine (CHR) là một hormone giải phóng thuộc họ yếu tố giải phóng corticotropin. Chức năng chính của nó là kích thích tổng hợp tuyến yên của ACTH.

CHR nhắm vào các tuyến bã nhờn và tăng cường sinh khả dụng androgen bằng cách kích thích chuyển đổi DHEA thành testosterone.

Melanocortin

Melanocortin là một trong những sản phẩm phân hủy của proopiomelanocortin. Melanocortin xuất hiện trong các tế bào bã nhờn và điều hòa sự biệt hóa tế bào bã nhờn.

Ngoài ra Melanocortin cũng đã được chứng minh là được điều chỉnh bởi các tín hiệu tiền viêm.

Glucocorticoids

Glucocorticoid là một loại corticosteroid, được cho là làm tăng sự phun trào của mụn và làm giải phóng thêm các chất trung gian gây viêm.

Hormon tuyến yên

• ACTH là một chất kích thích sản xuất bã nhờn.
• GH: kích hoạt sự biệt hóa của các bã nhờn và kích thích sự chuyển đổi testosterone thành DHT bằng enzym 5α-reductase.
• LH: androgen được tiết ra bởi buồng trứng.
• Prolactin: thụ thể prolactin được sản xuất ở tuyến thượng thận. Khi prolactin trong máu tăng, các androgens sẽ được tiết ra nhiều hơn và góp phần vào sự hình thành nhanh chóng của mụn nội tiết.

Nguyên nhân khiến cách chữa mụn nội tiết trở nên khó khăn hơn

Ngoài các nguyên nhân trực tiếp gây ra mụn nội tiết, cũng có một số nguyên nhân được cho là tiềm ẩn có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm việc xuất hiện mụn nội tiết. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:

• Chế độ ăn
• Thuốc lá
• Thuốc
• Chăm sóc da sai cách
• Căng thẳng, stress
• Chà xát
• Ánh nắng mặt trời

Chế độ ăn

Các nghiên cứu về chế độ ăn uống có ảnh hưởng tới mụn nội tiết hay không vẫn đang là đề tài gây tranh cãi. Tuy nhiên, hầu hết các nhà khoa học đều đồng ý rằng:

• Chỉ số Glycemia cao và các sản phẩm từ sữa, đặc biệt là sữa tách kem có thể làm trầm trọng thêm làn da dễ bị mụn.
• Cũng có bằng chứng chỉ ra rằng chế độ ăn uống có nhiều thực phẩm chỉ số đường huyết cao sẽ làm tăng insulin và làm tăng sản xuất androgens.

Hút thuốc

Hút thuốc làm trầm trọng thêm mụn trứng cá bằng cách gây ra tình trạng oxy hóa da và làm thay đổi thành phần bã nhờn.

Một nghiên cứu được thực hiện trên 1.000 phụ nữ cũng tiết lộ rằng: Tỷ lệ người bị  mụn nội tiết cao hơn đáng kể ở những người hút thuốc (khoảng 40%) so với những người không hút thuốc (khoảng 10%).

Thuốc

Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh và steroid được biết đến là có khả năng thúc đẩy hình thành mụn.

Sử dụng kháng sinh kéo dài cũng có thể làm hỏng hệ vi sinh đường ruột và ảnh hưởng đến sức khỏe của làn da.

Việc sử dụng steroid ở một số người (đặc biệt là những người tập thể hình) có thể gây ra một tình trạng gọi là Acne Fulminans. Đây là một tình trạng hiếm gặp xảy ra do lạm dụng steroid.

Chăm sóc da sai cách

Việc làm sạch và chăm sóc da khi đang bị mụn là một trong những bước quan trọng. Việc sử dụng sai các sản phẩm có thể làm phá vỡ sự cân bằng tự nhiên của da và làm trầm trọng thêm các triệu chứng.

Một số sản phẩm chăm sóc da và trang điểm gốc dầu còn làm tắc nghẽn lỗ chân lông và góp phần thúc đẩy mụn hình thành.

Căng thẳng, stress

Khi bạn bị stress kéo dài, tốc độ làm lành vết thương sẽ giảm đi đáng kể, điều này khiến các tổn thương do mụn lâu được liền hơn. Ngược lại, việc phải đối mặt với làn da bị mụn cũng có thể ảnh hưởng đáng kể tới tâm lý của người mắc, gây ra căng thẳng. Đây chính là một vòng luẩn quẩn trong việc trị liệu mụn trứng cá.

Chà xát

Áp lực kéo dài và ma sát trên da có thể làm trọng thêm tình trạng mụn. Ngoài ra, một loại mụn được gọi là Acne Mechanica sẽ hình thành khi quần áo hoặc dây buộc quá chật (ví dụ như áo lót, áo lặn, dây đeo cằm trên mũ bảo hiểm).

Ánh sáng mặt trời

Nhiều người nghĩ rằng làn da của họ sẽ được “sát khuẩn”, cải thiện dưới ánh nắng mặt trời. Nhưng sự thật không phải vậy, hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng, bức xạ tia cực tím làm cho mụn trứng cá tồi tệ hơn, và làm tăng nguy cơ với các vấn đề sau mụn (vết thâm, sẹo).

Những lầm tưởng về nguyên nhân gây ra mụn nội tiết

Có rất nhiều những “huyền thoại” nói về nguyên nhân gây ra mụn nội tiết. Nhưng cũng rất nhiều trong số đó là những nguyên nhân sai sự thật. Dưới đây là những nguyên nhân sai sự thật ấy:

• Vệ sinh da kém
• Ăn nhiều Sô-cô-la hay các loại hạt hoặc thực phẩm dầu mỡ
• Thủ dâm
• Quan hệ tình dục

Kết luận

Mụn nội tiết là mụn được hình thành bởi nguyên nhân sâu xa là do sự mất cân bằng nội tiết trong cơ thể. Bài viết này giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về mối liên hệ giữ mụn nội tiết và các nội tiết tố trong cơ thể, giải thích tại sao chúng lại gây ra mụn. Nếu có vấn đề chưa rõ cần giải đáp, bạn có thể để lại bình luận hoặc gọi tới số hotline 0911 241 022 để được chuyên gia giải đáp thêm.

Và đừng quên đồng hành với chúng tôi để cập nhật những kiến thức chuẩn xác nhất về mụn – được kiểm duyệt bởi các chuyên gia trong ngành!

 

Có Thể Bạn Quan Tâm: cách trị mụn đầu đen, cách trị sẹo và vết thâm trên mặt, cách trị mụn viêm, cách chữa mụn viêm tại nhà