Điều trị mụn mủ – Các phương pháp hiệu quả nhất

Mụn mủ được xếp vào loại mụn viêm, nhẹ hơn mụn bọc và mụn nang. Để điều trị mụn mủ, gồm có hai phương pháp: không kê đơn và kê đơn. Hai phương pháp này là gì và áp dụng thế nào cho hiệu quả?

Thế nào là phương pháp không kê đơn và kê đơn trong điều trị mụn mủ?

Phương pháp không kê đơn

Phương pháp không kê đơn có tên tiếng anh là Over-the-counter (OTC), là phương pháp mà sử dụng các loại thuốc được bán trực tiếp cho người tiêu dùng, không cần đơn thuốc từ chuyên gia hoặc bác sĩ; thuốc được phép quảng cáo trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Thuốc OTC được điều chỉnh theo thành phần hoạt động của nó. Bằng cách điều chỉnh này, chính phủ cho phép các nhà sản xuất thuốc tự do pha chế các thành phần hoặc kết hợp các thành phần lại với nhau để tạo thành hỗn hợp độc quyền.

Tại Việt Nam, để một thuốc được xếp vào danh mục thuốc không kê đơn, cần đáp ứng một số tiêu chí như:

• Thuốc có độc tính thấp, trong quá trình bảo quản và khi vào trong cơ thể người không tạo ra các sản phẩm phân hủy có độc tính, không có những phản ứng có hại nghiêm trọng;
• Thuốc có phạm vi liều dùng rộng, an toàn cho các nhóm tuổi;
• Thuốc được chỉ định trong điều trị các bệnh không phải là bệnh nghiêm trọng và người bệnh có thể tự điều trị, không nhất thiết phải có sự kê đơn và theo dõi của bác sĩ;
• Thuốc ít tương tác với các thuốc khác và thức ăn, đồ uống thông dụng;
• vv

Phương pháp kê đơn

Phương pháp kê đơn (hay phương pháp theo toa) là phương pháp sử dụng các loại thuốc hoặc dược phẩm đòi hỏi phải có đơn thuốc y tế. Thuốc kê đơn là nhóm thuốc nếu không sử dụng đúng theo chỉ định của người kê đơn thì có thể nguy hiểm tới sức khỏe, thậm chí là tính mạng. Thuốc kê đơn không được quảng cáo cho công chúng dưới mọi hình thức.

Đơn thuốc là căn cứ hợp pháp để bán thuốc, cấp phát thuốc cho người bệnh; đơn thuốc được chỉ định bởi bác sĩ (thầy thuốc) nhằm giúp bệnh nhân có được các loại thuốc theo đúng phác đồ điều trị.

Áp dụng trong điều trị mụn mủ

Với mụn mủ, phương pháp yđầu tiên thường là phương pháp không kê đơn. Bởi đây là phương pháp dễ tiếp cận và tốn ít chi phí.

Sau 3-5 tháng điều trị tại nhà mà tình trạng mụn mủ không thuyên giảm hoặc mụn mủ ở tình trạng nặng đến nghiêm trọng, bạn nên tới gặp bác sĩ da liễu để được thăm khám, làm các xét nghiệm và có phác đồ điều trị phù hợp với bản thân.

Nếu gặp một hay nhiều các dấu hiệu sau đây, bạn nên lập tức đi khám chứ không được tự ý chữa trị tại nhà:

• Mủ đột nhiên tuôn trào;
• Sốt;
• Vùng mụn mủ trở nên nóng hoặc đỏ;
• Mụn mủ đau đớn;
• Buồn nôn hoặc nôn;
• Xuất hiện sẹo mụn.

Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu cụ thể từng phương pháp trong điều trị mụn mủ.

Điều trị mụn mủ

Mục tiêu của việc điều trị mụn mủ đó là:

• Kiểm soát tình trạng mụn mủ của bạn
• Tránh để lại sẹo hoặc tổn thương khác cho làn da
• Giảm bớt sẹo mụn

Phương pháp không kê đơn

Để điều trị mụn mủ tại nhà hiệu quả, bạn cần thực hiện được những điều sau:

• Cân bằng lại da, loại bỏ dầu thừa
• Làm sạch lỗ chân lông, tẩy tế bào chết
• Tiêu diệt vi khuẩn P.acnes

Đây chính là 3 yếu tố cốt lõi trong việc hình thành nên mụn mủ, xử lý được 3 vấn đề này, tình trạng mụn mủ của bạn cũng sẽ được giải quyết tận gốc.

Dưới đây là các bước chăm sóc da cơ bản để giải quyết 3 vấn đề trên.

Thực hiện hằng ngày:

• Sáng: Sữa rửa mặt -> Nước hoa hồng -> Tinh chất -> Kem dưỡng ẩm -> Chống nắng
• Tối: Tẩy trang -> Sữa rửa mặt -> Nước hoa hồng -> Tinh chất -> Trị liệu chuyên sâu -> Kem dưỡng ẩm

Thực hiện 2 ngày/tuần, thay cho buổi tối (mỗi lần thực hiện cách nhau 2-3 ngày).

• Tối: Tẩy trang -> Sữa rửa mặt -> Tẩy da chết -> Nước hoa hồng -> Đắp mặt nạ -> Tinh chất -> Trị liệu chuyên sâu -> Kem dưỡng ẩm

Ý nghĩa của từng bước:

• Tẩy trang: Loại bỏ mỹ phẩm, bụi bẩn đi đường
• Sữa rửa mặt: Rửa sạch dầu tẩy trang và dầu nhờn
• Tẩy da chết: Làm sạch lỗ chân lông, loại bỏ tế bào chết
• Nước hoa hồng: Cân bằng pH cho da, chuẩn bị cho các bước chăm sóc, điều trị phía sau
• Đắp mặt nạ: Loại bỏ dầu thừa trên mặt, dưỡng ẩm sâu
• Tinh chất: Làm trắng, chống nhăn, trị mụn nhẹ
• Trị liệu chuyên sâu: Dùng cho các vùng da có vấn đề nghiêm trọng như mụn bọc, mụn mủ
• Dưỡng ẩm: Khóa giữ ẩm và các bước chăm sóc trước đó

Lựa chọn sản phẩm cho từng bước:

• Với tẩy trang và nước hoa hồng: Do da đang bị mụn bọc nên rất nhạy cảm, bạn nên lựa chọn các sản phẩm dành cho da nhạy cảm, không gây kích ứng da.
• Với sữa rửa mặt: Bạn nên chọn các sản phẩm rửa mặt dịu nhẹ; có chứa một trong các chất sau axit salicylic, axit glycolic, hoặc benzoyl peroxide
• Với tẩy da chết: Sử dụng phương pháp tẩy da chết hóa học, có chứa axit salicylic, axit glycolic, hoặc benzoyl peroxide.
• Với đắp mặt nạ: Với da thừa dầu và bã nhờn, bạn nên chọn mặt nạ đất sét. Đây là dòng mặt nạ có khả năng hút dầu thừa, làm sạch sâu lỗ chân lông và giúp lỗ chân lông se khít.
• Với tinh chất: Tùy thuộc vào nhu cầu mà bạn mong muốn cho làn da của mình (như làm trắng, làm mờ vết nhăn, trị các nốt mụn nhẹ, vv) mà lựa chọn loại tinh chất phù hợp. Nếu bạn cảm thấy không có nhu cầu gì trong thời gian trị mụn, có thể bỏ qua bước này.
• Với trị liệu chuyên sâu: Đây là bước trị liệu quan trọng trong điều trị mụn mủ. Bạn cần lựa chọn các sản phẩm có khả năng tiêu diệt được vi khuẩn P.acnes. Đó là các sản phẩm chứa Benzoyl peroxide, Axit azelaic hoặc gel dược liệu nano.
• Với dưỡng ẩm: Bạn nên chọn các sản phẩm dịu nhẹ, phù hợp với da mụn, nhạy cảm. Giúp da khóa lại các tinh chất cũng như các bước trị liệu trước đó.

Các hoạt chất có trong các sản phẩm và cách hoạt động của chúng:

Axit salicylic. Axit salicylic có nguồn gốc từ vỏ cây liễu. Nó hoạt động bằng cách thâm nhập qua các lớp lipid, sau đó hòa tan một số “chất keo” nội bào làm các tế bào da chết liên kết với nhau trong lỗ chân lông, từ đó làm thoáng sạch lỗ chân lông, giúp mụn đỏ và mụn mủ biến mất nhanh hơn.

Axit glycolic. Axit glycolic có nguồn gốc từ cây mía. Khi thoa lên da, các sản phẩm trị mụn có chứa axit glycolic làm suy yếu lớp keo giữ các tế bào da chết lại với nhau, khiến chúng bong ra khỏi lỗ chân lông; giúp các tế bào sống khỏe mạnh bên dưới bề mặt được lộ ra và phát triển. Nó cũng giúp loại bỏ hiệu quả các bã nhờn thừa trên da. Từ đó, giúp giảm nguy cơ hình thành mụn mủ.

Benzoyl peroxide. Benzoyl peroxide là một chất được tìm thấy ở nhiều dạng khác nhau, từ sữa rửa mặt , kem dưỡng da, thuốc bôi, gel và dung dịch giống như toner. Benzoyl peroxide là một chất kháng khuẩn, có thể tiêu diệt vi khuẩn P.acnes trên da và ngăn chặn sự phát triển của chúng. Ngoài ra, benzoyl peroxide cũng giúp lỗ chân lông thông thoáng khỏi tắc nghẽn.

Axit azelaic. Axit azelaic là một axit dicarboxylic được tổng hợp bởi nấm men một cách tự nhiên. Đây là một loại axit giúp tẩy tế bào chết cho da, có một số đặc tính kháng khuẩn góp phần vào việc tiêu diệt P.acnes, giúp làm dịu và ngăn ngừa viêm,

Gel dược liệu nano. Các sản phẩm trị mụn trên thị trường hiện nay đa phần ở dạng dược liệu thuần, không qua xử lý nano. Ở dạng này, dược chất thâm nhập vào da ít, mất nhiều thời gian và không rõ thành phần hàm lượng, vì thế tính khả dụng trong việc trị mụn, sẹo, thâm không cao.

Gel dược liệu nano là một sản phẩm “made in Việt Nam” chính hiệu, được phát triển và nghiên cứu độc quyền từ GS.TS. Nguyễn Đức Nghĩa (*). Ở dạng nano, các thành phần dược chất thẩm thấu vào da rất nhanh và mạnh, hoạt động một cách thông minh để làm sạch sâu cho da, tác động trực tiếp vào ổ viêm mủ, khiến vi khuẩn không thể phát triển và sinh sôi.

Gel dược liệu nano với 5 thành phần dược chất quý 100% từ thiên nhiên, được nano hóa, gồm:

• Nano curcumin từ củ nghệ
• Nano rutin từ nụ hoa hòe
• Nano Panax notoginseng từ củ tam thất
• Tinh dầu Ngọc lan tây
• Tinh dầu khuynh diệp

Trong đó, 02 loại tinh dầu nguyên chất có tác dụng mang lại hiệu quả chăm sóc da bằng phương pháp hương thơm tác động tâm trí, 03 dược liệu Nano còn lại hỗ trợ nhau để “tiêu diệt” tận gốc mụn mủ:

• Nano curcumin NDN: đặc tính chống vi khuẩn gây mụn và chống viêm.
• Nano rutin NDN: Có tác dụng trị sẹo/ thâm hiệu quả cao.
• Nano Panax notoginseng NDN: Gia tăng tác dụng chống viêm mụn, liền sẹo, mờ thâm

Gel dược liệu nano cũng là sản phẩm duy nhất trên thị trường hiện nay có hàm lượng Curcuminoid trong hạt Nano lên đến 22%. Đồng thời, đây cũng là sản phẩm đầu tiên giải quyết được cả 3 vấn đề: Mụn – Sẹo – Thâm cho da.

Để tìm hiểu thêm về gel dược liệu nano, mời bạn xem: TẠI ĐÂY

(*) GS.TS. Nguyễn Đức Nghĩa nguyên là Phó viện trưởng Viện Hóa học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Ông từng có gần 20 năm giữ cương vị giáo sư nghiên cứu tại các trường Đại học và Viện công nghệ uy tín tại Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp, đây đều là các quốc gia hàng đầu trên thế giới về chăm sóc sắc đẹp. (Tìm hiểu thêm về GS.Nghĩa: TẠI ĐÂY)

Phương pháp kê đơn

Chẩn đoán.

Trước khi lên phác đồ điều trị mụn mủ cho bạn, bác sĩ da liễu cần chẩn đoán tình trạng mụn của bạn, gồm: đánh giá các loại mụn hiện tại, số lượng viêm, mức độ nghiêm trọng, mức độ lan rộng và những khu vực trên cơ thể bị ảnh hưởng.

Mức độ của các loại mụn được phân loại như sau:

• Độ I: Là dạng mụn nhẹ nhất, chỉ gồm mụn đầu đen, đầu trắng hoặc milia (bệnh hạt kê). Mụn không có viêm (đỏ, sưng, đau).
• Độ II: Là tình trạng mụn vừa. Số lượng mụn đầu đen và đầu trắng nhiều hơn độ I, có thể tìm thấy nốt sẩn và mụn mủ ở độ này.
• Độ III: Là tình trạng mụn từ trung bình đến nặng, các nốt sẩn và mụn mủ nhiều, có các vết sưng đỏ, đau và viêm lớn trên da.
• Độ IV: Là tình trạng mụn nặng nhất, da xuất hiện rất nhiều mụn mủ, mụn bọc và mụn nang. Mụn đầu đen và đầu trắng cũng xuất hiện nhiều. Da có viêm rõ rệt, mụn lan rộng đến các khu vực khác như cổ, ngực, lưng, vv.

Phác đồ điều trị.

Sau chẩn đoán đánh giá, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị mụn mủ cho bạn. Phác đồ này sẽ tùy thuộc vào độ tuổi, và mức độ nghiên trọng của mụn.

Các loại thuốc được sử dụng trong phác đồ chia làm 2 loại, thuốc bôi và thuốc uống.

Thuốc bôi

Các loại thuốc bôi theo toa phổ biến nhất cho mụn trứng cá là:

• Retinoids và các loại thuốc giống retinoid. Thuốc retinoid có nguồn gốc từ vitamin A và bao gồm tretinoin (Avita, Retin-A, vv), adapalene (Difin) và tazarotene (Tazorac, Avage). Retinoids có cả ở dạng kê đơn và không kê đơn, dạng không kê đơn thường có nồng độ thấp và không gây phản ứng phụ. Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn việc tắc nghẽn lỗ chân lông. Thuốc có nhiều dạng khác nhau như kem, gel và thường được bôi vào buổi tối, sử dụng khoảng 3 lần/tuần, sau đó sử dụng hằng ngày khi da đã quen với thuốc.
• Kháng sinh. Kháng sinh tại chỗ hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn P.acnes và giảm viêm, giảm mẩn đỏ trên da. Trong vài tháng đầu, bạn có thể sẽ phải sử dụng cả retinoid và kháng sinh, với kháng sinh được sử dụng vào buổi sáng và retinoid sử dụng vào buổi tối. Các loại kháng sinh này thường được kết hợp thêm thành phần benzoyl peroxide nhằm làm giảm sự kháng kháng sinh của P.aces. Một số loại kháng sinh tại chỗ có thể kể đến là: clindamycin với benzoyl peroxide (Benzaclin, Duac, Acanya) và erythromycin với benzoyl peroxide (Benzamycin). Kháng sinh tại chỗ đơn thuần không được khuyến cáo để điều trị mụn mủ.
• Axit salicylic. Axit salicylic theo toa hoạt động tương tự axit salicylic không theo toa nhưng ở nồng đọ cao hơn và nếu sử dụng sai có thể gây các tác dụng phụ không mong muốn.
  
• Axit azelaic. Axit azelaic có nguồn gốc tự nhiên, được tìm thấy trong ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm của động vật. Axit azelaic có đặc tính kháng khuẩn mạnh, có thể tiêu diệt P.acnes và giảm viêm. Chúng thường được sử dụng 2 lần/ngày trong ít nhất 4 tuần. Toa thuốc azelaic (Azelex, Finacea) là một lựa chọn khi bệnh nhân mang thai hoặc đang cho con bú. Tác dụng phụ bao gồm đổi màu da và kích ứng da nhỏ.
• Dapsone. Dapsone 5% (Aczone) dạng gel được sử dụng 2 lần/ngày và được khuyên dùng cho mụn trứng cá viêm, đặc biệt là ở phụ nữ trưởng thành bị mụn trứng cá.

Thuốc uống.

• Kháng sinh. Kháng sinh đường uống được sử dụng để chống viêm và làm giảm số lượng vi khuẩn. Thông thường, lựa chọn đầu tiên cho kháng sinh đường uống là tetracycline. Kháng sinh đường uống sẽ được sử dụng trong thời gian ngắn nhất để tránh tình trạng kháng kháng sinh của P.acnes. Kháng sinh đường uống thường được sử dụng với retinoids tại chỗ và benzoyl peroxide tại chỗ để phát huy được công dụng tối đa.Kháng sinh có thể gây ra một số tác dụng phụ, chẳng hạn như: đau dạ dày và chóng mặt. Những loại thuốc này cũng làm tăng độ nhạy cảm với da của bạn.
• Thuốc tránh thai kết hợp. Biện pháp tránh thai đường uống được FDA phê chuẩn dùng cho liệu pháp trị mụn ở những phụ nữ vừa muốn tránh thai, vừa muốn trị mụn mủ là các sản phẩm kết hợp estrogen và proestin (Ortho Tri-Cyclen, Yaz, vv).Thuốc thường phát huy công dụng sau vài tháng. Các tác dụng phụ phổ biến nhất của các loại thuốc này là: tăng cân, đau vú và buồn nôn. Một biến chứng tiềm ẩn nghiêm trọng là tăng nguy cơ đông máu.
• Thuốc chống androgen. Spironolactone (Aldactone) có thể được xem xét dùng cho phụ nữ và trẻ gái vị thành niên nếu kháng sinh đường uống không hiệu quả. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn tác dụng của nội tiết tố androgen trên tuyến bã nhờn, làm da tiết nhiều dầu.
• Isotretinoin. Isotretinoin là thuốc mạnh nhất để điều trị mụn ở tình trạng nghiêm trọng, không đáp ứng được với các phương pháp điều trị khác. Isotretinoin có thể giải quyết được tất cả các tình trạng mụn, tuy nhiên vì những tác dụng phụ tiềm tàng rất nguy hiểm của nó mà bác sĩ cần theo dõi chặt chẽ bất cứ ai sử dụng loại thuốc này. Các tác dụng phụ tiềm ẩn bao gồm viêm loét đại tràng, tăng nguy cơ trầm cảm và tự tử, dị tật bẩm sinh thai nhi nghiêm trọng, vv.

Các liệu pháp vật lý.

Những liệu pháp này có thể được đề xuất trong các trường hợp chọn lọc, một mình hoặc kết hợp với thuốc.

• Laser và liệu pháp quang động.
• Lột hóa chất
• Dẫn lưu mụn
• Tiêm steroid

Hỗ trợ điều trị mụn mủ

Chuẩn bị tinh thần

Mụn mủ cần nhiều thời gian để điều trị, có thể lên tới nhiều tháng, hay cả năm. Tuy nhiên, bạn đừng quá bi quan, mụn là tình trạng ảnh hưởng tới 9,4% dân số toàn cầu, là căn bệnh phổ biến thứ tám trên toàn thế giới và là một trong những bệnh da liễu phổ biến nhất

Vì thế, bạn hãy xác định tư tưởng vững vàng và kiên trì để đối đầu với mụn mủ. Việc điều trị mụn mủ và những hậu quả do mụn mủ để lại đều quan trọng như nhau.

Thay đổi một số thói quen xấu

Tránh ma sát hoặc tạo áp lực lên vùng da bị mụn mủ. Hãy bảo vệ làn da bị mụn của bạn không tiếp xúc trực tiếp với điện thoại, vòng cổ hoặc dây đeo quá chặt, bởi chúng có thể làm tình trạng mụn của bạn bị vỡ, loét và trở nên nghiêm trọng hơn.

Tránh sờ hoặc nặn mụn mủ. Việc là này có thể khiến vi khuẩn lan sang các vùng da lành, hoặc dẫn đến nhiễm trùng, sẹo mụn nghiêm trọng.

Tổng kết

Mụn mủ là tình trạng mụn có thể điều trị được. Có 02 phương pháp điều trị mụn mủ đó là kê đơn và không kê đơn. Trong quá trình điều trị, bạn cần kiên trì và tuân thủ theo các chỉ định của bác sĩ.

Mọi vấn đề cần tư vấn về mụn, bạn có thể để lại bình luận hoặc gọi tới số hotline 0914 307 022 của chúng tôi. Các chuyên gia sẽ giải đáp cụ thể hơn.

 

Có Thể Bạn Quan Tâm: cách trị mụn đầu đen, cách trị sẹo và vết thâm trên mặt, cách trị mụn viêm, cách chữa mụn viêm tại nhà