Mụn Demodex: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Mụn là vấn đề mà tất cả chúng ta đều biết. Nhưng mụn demodex thì dường như lại khá mới lạ với rất nhiều người. Bài viết dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu tất tần tật về mụn demodex nhé!

Demodex là gì?

Demodex là tên gọi của một loại kí sinh trùng thuộc họ ve mạt, sống kí sinh trong nang lông hoặc vùng gần nang lông trên người và thú. Kể cả trên da khỏe mạnh ở người, ta cũng có thể bắt gặp Demodex (25-50% người khỏe mạnh bị nhiễm Demodex).

Ở người, có 2 loài Demodex thường gặp:

• Loài dài: Demodex folliculorum, sống ở nang lông
• Loại ngắn: Demodex brevis, sống ở tuyến bã

Cả 2 loài này đều sử dụng chất béo làm nguồn dinh dưỡng. Demodex có thể sống mọi nơi có nang lông hoặc tuyến bã, nhưng nhiều nhất là mũi, trán, cằm và má. Bởi đây là những khu vực có điều kiện lý tưởng để chúng sống, sinh sản và phát triển.

Ngoài ra, Demodex folliculorum còn được tìm thấy ở chân lông mi, tóc. Thế nên đôi khi nó là lý do gây ra viêm, ngứa, nhiễm trùng mi mắt hoặc ngứa da đầu.

Nguyên nhân gây mụn Demodex

Như ta đã nói ở trên, khi Demodex gặp điều kiện thuận lợi (da tiết bã nhờn nhiều, da mặt bẩn, thương tích, kích ứng mỹ phẩm, hiệu ứng thuốc bôi, căng thẳng, sốt, ăn thức ăn cay nóng,…) nó sẽ nhanh chóng tăng sinh số lượng, dẫn tới tình trạng viêm da, mụn Dexmodex.

Một số nguyên nhân chính của sự tăng sinh số lượng này là:

• Tuổi tác. Mụn Demodex thường gặp ở lứa tuổi trung niên. Lứa tuổi mà hệ thống miễn dịch dần suy yếu. Người ta ước tính được rằng, 1/3 trẻ em và thanh niên trẻ tuổi, 1/2 người lớn và 2/3 người cao tuổi mang Demodex. Trẻ em có tỷ lệ nhiễm Demodex thấp do da chúng tiết ít bã nhờn hơn.
• Nang lông và tuyến bã bị tắc nghẽn (do bụi bẩn, mỹ phẩm) làm chất bã giảm bài tiết ra ngoài, tạo điều kiện cho Demodex phá triển
• Cơ thể phản ứng với chất Chitin có trong xương của Demodex
• Sau khi chết, xác của Demodex hóa lỏng và lắng đọng trong da
• Phản ứng miễn dịch của cơ thể.
• Do sử dụng thuốc hoặc mỹ phẩm chứa corticoids dài ngày.

Triệu chứng mụn Demodex

Mụn Demodex có 3 thể bệnh chính, mỗi thể bệnh có triệu chứng lâm sàng khác nhau.

1. Thể nhẹ nhất: Viêm nang lông dạng vảy phấn.

Thể này thường gặp chủ yếu ở phụ nữ trung niên trở đi, những người ít rửa mặt nhưng sử dụng nhiều kem trang điểm và kem tẩy.

Triệu chứng thường thấy là đỏ mặt lan tỏa, xuất hiện vẩy ở nang lông, da bị sạm màu, có các nút sừng nhỏ ở nang lông làm da mặt lấm tấm như giấy ráp. Cảm giác ngứa như kiến bò, nóng bỏng (thường xuất hiện vào ban đêm).

2. Viêm da Demodex dạng trứng cá đỏ

Thể này gặp chủ yếu ở những bệnh nhân dùng thuốc bôi chứa steroid, bệnh nhân suy giảm miễn dịch. Biểu hiện lâm sàng thường là:

• Da sẩn mụn đỏ, đỏ da, có vảy giống như trứng cá nhưng mang những đặc điểm riêng.
• Bệnh tiến triển nhanh và đột ngột
• Đỏ da dai dẳng, nhạy cảm với ánh sáng
• Nang lông xuất hiện vảy
• Có tổn thương ở những vùng bị mụn nước, mụn nước mủ, đặc biệt là không có nhân
• Viêm bờ mi

3. Trứng cá đỏ thể u hạt

Thể này ít gặp và nếu gặp thường là ở những người bị suy giảm miễn dịch. Thể này thường phối hợp với hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (HIV).

Ngoài ra, trứng cá đỏ thể hạt còn có thể kèm theo rụng tóc, viêm bờ mi.

• Viêm bờ mi. Ngứa, nóng bỏng, đỏ ở vùng bờ mi, lông mi rụng, mi mắt dày, nhiều vảy
• Rụng tóc. Tóc rụng từng mảng, trên vùng rụng thấy có sẩn đỏ, mụn mủ.

Chẩn đoán mụn Demodex

Chẩn đoán lâm sàng

Mụn Demodex được chẩn đoán dựa vào các triệu chứng lâm sàng phía trên. Tuy nhiên, bệnh thường đi kèm với các triệu chứng không đặc hiệu nên dễ bị chẩn đoán nhầm thành viêm da tiếp xúc, trứng cá đỏ hoặc viêm da quanh miệng. Mụn do Demodex ở vị thành niên cũng rất hay bị chẩn đoán nhầm thành mụn trứng cá vị thành niên.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Để xác định bệnh nhân có nhiễm Demodex hay không, một số phương pháp thường được áp dụng đó là:

• Sinh thiết chuẩn trên bề mặt da (standardized skin surface biopsy SSSB)
• Kiểm tra trực tiếp dưới kính hiển vi (direct microscopic examination DME)
• Tìm Demodex spp ở vẩy da
• Sinh thiết toàn bộ lớp da
• Xác định Demodex spp bằng DNA
• Xác định Demodex spp bằng máy soi da.

Điều trị mụn Demodex

Nguyên tắc điều trị

Việc điều trị cần được bắt đầu sớm. Bởi:

• Việc loại bỏ Demodex sớm sẽ làm da ngừng nhiễm trùng, ít tiết dầu hơn, dần dần lỗ chân lông sẽ thu nhỏ, da mềm mại trở lại
• Demodex rất dễ lây lan (sử dụng chung khăn, ôm hôn, vv) mà thời gian ủ bệnh lại thường dài (vài tháng tới vài năm), dẫn đến bệnh lan truyền mà không hề hay biết.

Việc chẩn đoán, điều trị cần phải được bác sĩ chuyên khoa da liễu hoặc kí sinh trùng khám, chỉ định và theo dõi.

Điều trị bằng thuốc

Để chẩn đoán và điều trị bệnh đúng, phác đồ gồm các loại thuốc cần phải được thầy thuốc chuyên khoa da liễu hoặc ký sinh trùng khám, chỉ định và theo dõi.

Một số loại thuốc thường được kê khi điều trị Demodex là:

Điều trị toàn thân:

• Tetracylin và macrolic, metronidazol
• Metronidazol
• Invermectin
• Isotretinoin dùng cho trường hợp trứng cá đỏ

Điều trị tại chỗ (thuốc bôi):

• Thuốc diệt Demodex: Permethrin5%, Benzyl benzoate 10-25%, Cromaton 10%, Lindane 1%, Metronidazol 0,75% -2%, Invermectin 1%.
• Thuốc bạt sừng: Salicylic, VitaminA acid, Azelaic acid 15-20 %

Điều trị bằng công nghệ cao

Để điều trị mụn Demodex, bạn có thể lựa chọn côn nghệ ALA (Aminolevulinic acid). Công nghệ này được Dougherty T.J. và các cộng sự nghiên cứu lâm sàng và ứng dụng lần đầu tiên vào năm 1978 tại Hoa Kì.

Đây là phương pháp dựa vào sự kết hợp của hoạt chất ALA (5-aminolevulenic acid) và ánh sáng đèn tạo hiệu quả điều trị theo nguyên lý:

1. ALA xâm nhập vào sâu dưới da, được kích hoạt bằng ánh sáng xanh, bắt đầu hoạt động ngay lập tức tại các tế bào viêm. ALA được các tuyến bã nhờn hấp thụ, chuyển hóa nội bào thành các phân tử nhạy cảm protoporphyrin IX.
2. Protoporphyrin hấp thụ ánh sáng xanh và chuyển hóa thành dạng năng lượng cao, các gốc oxy được giải phóng, nhắm mục tiêu tiêu diệt các vi khuẩn gây mụn trứng cá (trong đó có Demodex).
3. Quá trình trên giúp da bài tiết bã nhờn, đẩy mủ và nhân mụn thoát ra làm sạch lỗ chân lông. Đồng thời ngăn cản Demodex xâm nhập và lây lan sang các vùng khác. Công nghệ còn giúp da giảm lượng dầu tiết ra trên bề mặt, từ đó giảm nguồn “thức ăn” để Demodex phát triển và sinh sản.

Điều trị tại nhà

Chuẩn bị tinh thần

Nếu bạn được chẩn đoán nhiếm Demodex, đừng quá bi quan, vì như bạn biết đó, có 25-50% người khỏe mạnh bị nhiễm Demodex.

Tuy nhiên bạn cũng cần biết rằng, việc tiêu diệt Demodex không phải là một việc dễ dàng. Bởi không như các loại ve chấyc, chỉ sống trên bề mặt da nên dễ dàng bị tiêu diệt. Demodex sống sâu dưới các nang lông, lại sinh sản nhanh, nên rất khó tiêu diệt ngay.

Vì thế, hãy xác định tư tưởng vững vàng, kiên trì để “chiến đấu” lâu dài với nó, đôi khi có thể lên tới cả năm trời. Việc điều trị các hậu quả do Demodex gây ra cùng với kiểm soát Demodex trong thời gian dài đều quan trọng như nhau.

Chú ý các sản phẩm chăm sóc da mặt.

Độ pH của một làn da khỏe mạnh là 5.0. Với da mặt có vấn đề, độ pH của da mặt sẽ tăng lên và là điều kiện lý tưởng để Demodex phát triển. Chính vì thế, hãy chú ý tới pH của da và các sản phẩm mà mình đang sử dụng.

Với các sản phẩm làm sạch da mặt.

• Rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt loại dịu nhẹ (chọn sữa rửa mặt loại có độ pH 5-6 trong dòng sản phẩm mà bạn yêu thích)
  
• Tránh các chất tẩy rửa gốc dầu và các loại đồ trang điểm nhờn
• Tẩy tế bào chết 1-2 lần/tuần để loại bỏ các tế bào da chết.

Một số sản phẩm tẩy tế bào chết bạn có thể sử dụng là:

• Dòng sản phẩm chứa AHA và BHA của Cosrx. Đây là dòng sản phẩm cực kì dịu nhẹ, dành cho những người da mẫn cảm hoặc muốn làm quen dần với AHA, BHA.
• The Ordinary loại 5% hoặc 10% Lactic Acid
• Dr. Wu Intensive Renewal Serum with 18% Mandelic Acid và Daily Renewal Serum with Mandelic Acid
• Các dòng chứa AHA, BHA của Paula’s Choice (nếu da đủ khỏe)
• Các dòng chứa AHA cho mặt và cơ thể của Alpha Hydrox (nếu da đủ khỏe)

Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn các dòng sản phẩm tương tự của các hãng khác. Hai điều quan trọng cần nhớ khi lựa chọn sản phẩm tẩy da chết là: 1) cần tránh các sản phẩm chứa cồn, cồn sẽ làm da dễ bị kích ứng hơn, 2) chú ý tới pH của sản phẩm đang sử dụng vì AHA và BHA chỉ hoạt động với độ pH từ 4 trở xuống mà thôi.

Chú ý các sản phẩm chăm sóc toàn thân

Với các sản phẩm sữa tắm, dầu gội. Bạn nên sử dụng sữa tắm có chứa tràm trà, hoặc cho vài giọt tràm trà vào sữa tắm (tràm trà được chứng minh có thể tiêu diệt Demodex chỉ trong 4 phút với nồng độ 100% và 5 phút với nồng độ 50%). Với dầu gội, bạn nên sử dụng dầu gội thiên nhiên không chứa cồn và chất béo, cũng không nên sử dụng dầu xả hay dầu hấp. Ngoài ra, bạn có thể mát-xa da đầu, làm sạch tai với tràm trà

Chú ý đến các sản phẩm trang điểm

Trang điểm là một trong những nguyên nhân làm tình trạng mụn Demodex của bạn trở nên trầm trọng hơn. Chính vì thế, nếu không cần thiết thì bạn đừng nên trang điểm. Nếu cần, hãy dùng sang các sản phẩm phấn khoáng dạng bột.

Sử dụng Vietlife Skincare Nano

Skincare Nano là một sản phẩm của Công ty cổ phần Y dược Vietlife. Với công nghệ nano sol-gel độc quyền bởi giáo sư Nguyễn Đức Nghĩa (Nguyên Phó viện trưởng Viện Hóa học -Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), Skincare nano là sản phẩm gel dùng trên da đầu tiên tại Việt Nam sử dụng Công nghệ Nano hoá 100% thành phần dược liệu thiên nhiên, góp phần ngăn ngừa mụn, làm mờ các vết sẹo, thâm, nám trên da, thúc đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào da mới, tiệt trừ và ngăn ngừa tái phát mụn Demodex.

Để tìm hiểu thêm về sản phẩm, bạn có thể xem: TẠI ĐÂY

Thay đổi thói quen sống

Hãy thường xuyên vệ sinh giường ngủ, chăn gối, màn khăn để hạn chế Demodex lây lan. Cùng với đó, bạn cần nâng cao sức khỏe thể chất, sức đề kháng bằng các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.

Kiểm soát các vật nuôi xung quanh bạn

Các loại vật nuôi chính là trung gian lây Demodex và là môi trường tuyệt vời để Demodex trú ngụ và quay lại bất cứ lúc nào. Vì thế, hãy kiểm soát các vật nuôi xung quanh bạn. Thật khó để bảo bạn chia tay với vật cưng của mình, thế nên nếu quyết định sống chung với chúng, bạn nên điều trị cho cả bạn và vật nuôi nữa.

Tổng kết

Đối với hầu hết mọi người, sự hiện diện của Demodex trên da mặt là vô hại. Tuy nhiên, nếu số lượng của chúng tăng lên sẽ gây ra các triệu chứng giống như bệnh hồng ban hay bệnh trứng cá đỏ.

Để chẩn đoán chính xác có bị nhiễm Demodex hay không, bạn cần tới các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và làm xét nghiệm. Sau đó, phác đồ điều trị sẽ do bác sĩ chỉ định (bạn tuyệt đối không được tự ý mua thuốc để sử dụng).

Mụn Demodex có thể chữa khỏi nhưng đòi hỏi bạn cần có sự kiên trì và không được nản lòng, không bỏ dở phác đồ.

Mọi chi tiết còn thắc mắc, bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua tổng đài tư vấn miễn phí 0914 307 022 hoặc để lại bình luận, các chuyên gia của chúng tôi sẽ giải đáp cụ thể hơn.

 

Có Thể Bạn Quan Tâm: cách trị mụn đầu đen, cách trị sẹo và vết thâm trên mặt, cách trị mụn viêm, cách chữa mụn viêm tại nhà, cách trị mụn nội tiết